07. دوره جامع کارآموزی در آزمایشگاه (پذیرش، نمونه گیری، تزریقات با سرنگ و ونوجکت، نسخه خوانی)

Description

کارآموزی در آزمایشگاه

• سرنگ

در پزشکی وسیله‌ای است که برای تزریق دارو به بدن به کار می‌رود. سرنگ عموماً وسیله‌ای استوانه‌ای‌شکل و مدرّج است که در انتهای آن پیستونی قرار دارد که با فشار دست، دارو را به جلو هدایت و از طریق سرسوزن تیز وارد بافت بدن می‌کند.

• انواع سرنگ‌ها

امروزه اغلب سرنگ‌ها یک بار مصرف بوده و جنس آن‌ها پلاستیکی است. در گذشته سرنگ‌های شیشه ای نیز وجود داشت که با حرارت و جوشاندن در آب سترون می‌شد. سرنگ‌های فلزی اکنون نیز برای کارهایی مانند شست‌وشوی گوش استفاده می‌شوند؛ ولی به دلیل توجه به خطر بیماری‌هایی که از طریق سرنگ آلوده منتقل می‌شوند مانند ایدز و هپاتیت اغلب از سرنگ یک بار مصرف استفاده می‌شود و در امحاء سرسوزن پس از انجام تزریق دقت بیشتری می‌شود. امروزه اغلب تقسیم‌بندی سرنگ‌ها بر اساس حجم آن‌ها است مانند سرنگ انسولین، دو سی سی، پنج سی سی و ده سی سی. معمولاً سر سرنگ‌ها یک اندازه و استاندارد ساخته شده و بنابراین هر نوع سوزنی به آن وصل می‌شود پیستون داخل سرنگ به راحتی داخل بدنه حرکت می‌کند.

• ونوجکت

یک روش خونگیری است که اغلب در مواقعی که حجم خون مورد نیاز برای انجام آزمایش‌های خون زیاد است از این روش استفاده می‌شود.این روش از جدیدترین روش‌های خونگیری است که دقت بالایی دارد .خونگیری به اندازه انجام می‌شود ( نه کم و نه زیاد) و چون تعداد دفعات ورود سوزن یکبار است، فرد درد کمتری را تجربه می‌کند.با نمونه گیری با این روش خون لخته یا همولیز نمی‌شود .نیاز به نمونه گیری مجدد را کمتر می‌کند. همولیز به معنای شکسته شدن سلول های خونی است که موجب تغییر فاکتورهای خونی می‌شود .

ونوجکت یک نوع سوزن مخصوص به همراه لوله خونگیری آن است.در این روش خونگیری به روش خلا انجام می‌شود که یکی از روش‌های دقیق نمونه‌گیری خون است. لوله های این مدل دارای فشارمنفی معینی( خلا ) هستند تا خون بیمار به راحتی با مکش جمع آوری شود و کمک می‌کند مقدار خون جمع آوری شده متناسب با مقدار ضد انعقاد داخل لوله باشد.

• پذیرش (وظایف بخش پذیرش وجواب دهی آزمایشگاه)

1- رعایت نظم وترتیب وپاکیزگی دفتر پذیرش

2- آماده نمودن وسایل وظروف مورد نیاز جهت پذیرش (خودکار آبی و قرمز، ماژیک ، نوارچسب S/E,U/A,U/C,OPM,CBC,ESRکاغذی ،ظروف …….)

3- برخورد مناسب با ارباب رجوع

4- دقت دررعایت نمودن نوبت پذیرش مراجعین

5- رعایت نمودن تعرفه های مصوب

6- واردنمودن تعرفه دفترچه های بیمه با خودکار قرمز(توجه در صورت اشتباه فقط روی عدداشتباه شده یک خط کشیده وعدد درست زیر آن نوشته شود)

7- چک نمودن قبض پذیرش شده وابطال آن

8- وارد نمودن نام پزشک ومرکز ارجاع دهنده در دفتر پذیرش

9- انتقال اطلاعات اولیه درمورد شرایط آزمایشهای مختلف به بیمار

10- نوشتن دقیق نام بیمار و آزمایشات درخواستی بر روی ویال یا لوله های مربوطه

11- اطمینان از وجود سیترات یا EDTA در لوله ها و ویال های مورد استفاده

12- توضیح دادن در مورد نمونه هایS/E و U/A ( آزمایش تا ساعت 10 گرفته شده ودر محل مربوطه قرار داده شود)

13- توضیح دادن به بیمار در مورد نحوه صحیح گرفتن نمونهU/C ونحوه نگه داشتن پنبه

14- توضیح به بیمارانی که جهت آزمایش GCT ( 55گرم ) یا OGCT ( 100گرم ) مراجعه نموده اند

15- بایگانی جداگانه برگه های بیمه ، بیمه روستایی و پذیرش آزاد بصورت مجزا و روزانه

16- یاداشت نمودن نام ، سن و محل سکونت بیمارانی که آزمایشS/E آنها مثبت گردیده

17- یاداشت نمودن سن بیمار ، نام پدر ، آدرس ، شماره تلفن وداشتن یا نداشتن دام در فرم مخصوص برای بیمارانی که جواب آزمایش Wright آنها بیش از 80/1ویاجواب آزمایش 2MEآنها بیش از 20/1 باشد

18- آماده نمودن برگه های جواب ، شامل برگه های آزمایشات روتین ، OPM وازدواجی و تحویل به بخش مربوطه

19- توضیح دادن به بیماران در موردساعت مراجعه جهت تحویل گرفتن جواب (روز بعد یا روزهای بعد ساعت 10 به بعد)

20- توجیه نمودن بیمارانی که به هر دلیل باید نمونه آنها تکرار شود

21- تهیه آمار ماهیانه بطورمرتب در پایان هرماه

• نسخه خوانی

• تزریقات

تزریق یعنی وارد کردن داروهای مایع، مایعات یا مواد مغذی به صورت مستقیم به بدن افراد انجام می شود.

انواع تزریقات

زمانی که قرار است، تزریقات برای افراد انجام شود، یک سر سوزن بخش کوچکی از پوست را برای وارد کردن دارو برای اهداف درمانی سوراخ می‌ کند. پرستار و یا پزشکی که این کار را انجام می دهد، تزریقات را به درستی و با اطمینان انجام می‌ دهد. انجام تزریقات برای افراد مختلف با توجه به شرایطی که دارند، در مدل های مختلفی انجام خواهد شد. انجام بیشتر تزریقات شامل سوزن و سرنگ می باشد.

• تزریق داخل وریدی IV
• تزریق عضلانی IM
• تزریق زیرجلدی SC
• تزریق داخل پوستی ID
• تزریق داخل استخوانی IO

تزریق داخل وریدی

تزریق داخل وریدی به این معناست، که زمانی که داروهای مختلف را به داخل سیاهرگ تزریق می شود، زاویه ی تزریق حدود 30 درجه باشد. در بعضی از مواقع هم ممکن است، این تزریق با اتصال یک کاتتر به پوست انجام می‌ شود. تزریق آهن جهت درمان کم خونی افراد انجام می شود، و محل استقرار کانولا وریدی است.

از تزریق داخل وریدی برای تزریق موارد زیر استفاده می شود.

• تزریق محلول های مایع و الکترولیت ها برای آن دسته از افرادی که از کمبود آب رنج می برند.
• افرادی که تحت عمل جراحی و یا بیهوشی عمومی قرار گرفته اند.
• تزریق داروهای مسکن بعد از عمل
• تزریق خون و یا فرآورده های خونی
• رژیم غذایی را برای افرادی که به شدت دچار سوء تغذیه هستند.
• تجویز آهن به افرادی که دچار فقر آهن هستند.
• تزریق رنگ کنتراست به افرادی که آزمایش تصویر برداری خاصی دارند.
• تزریق استروئید مانند دگزامتازون
• شیمی درمانی برای افراد مبتلا به سرطان
• تزریق آنتی بادی های مونوکلونال برای درمان کرونا

نقاطی که برای تزریق داخل وریدی مورد استفاده قرار می گیرند، شامل:

• پشت دست ها
• جلو و پشت بخش تحتانی بازو
• فرورفتگی جلوی آرنج

انجام سرم تراپی که به واسطه ی این روش مایعات مختلف اعم از سرم را برای درمان بیمار به او تزریق می کنند. انجام این کار زمانی به افراد توصیه می شود، که دچار خون ریزی، اسهال، استفراغ، سوختگی‌ ها شده باشند. هم چنین می توان از روش تزریق داخل وریدی در برخی از مواقع برای جایگزینی آب و الکترولیت مورد نیاز انسان نیز استفاده شود.

تزریق زیرجلدی

تزریق زیرجلدی زمانی انجام خواهد شد، که داروی تجویز شده احتیاج به جذب آرام در بدن فرد داشته باشد. تزریق دارو در بافت زیر جلدی یعنی لایه چربی بین پوست و ماهیچه، انجام می‌ شود. تزریق انسولین و مورفین برای بیماران به این روش انجام خواهد شد. درد ناشی از این نوع از تزریق نسبت به دیگر نوع تزریقات کمتر می باشد، و احتمال واکنش به آن از جمله بروز عفونت کمتر خواهد بود.

از تزریق زیرجلدی برای تزریق موارد زیر استفاده می شود.

• تزریق داروهای ضد درد مسکن (فنتانیل و مورفین)
• تزریق انسولین برای بیماران دیابتی
• تزریق هپارین (رقیق کننده خون)
• تزریق برخی داروهای تجویزی در منزل (دوپیلوماب و داروهای باروری)
• افراد مبتلا به اختلال لخته شدن خون نیز باید واکسن ها را به صورت زیرجلدی دریافت کنند.
• تزریق انواع واکسن سرخک و آبله مرغان

نقاطی که برای تزریق زیرجلدی مورد استفاده قرار می گیرند، شامل:

• ناحیه بیرونی یا پشت بازو
• ناحیه جلو و بیرونی بالای ران
• ناحیه شکم

انجام تزریقات به روش تزریق زیرجلدی به صورت زیر انجام خواهد شد.

• ابتدا پوست بدن بیمار به سمت بالا کشیده می شود.
• سپس ورود سوزن به بافت سریع و تزریق به صورت آهسته انجام می شود.

تزریق داخل جلدی

پرستارانی که تزریق داخل جلدی انجام می دهند، با ایجاد یک برآمدگی کوچک و دقیقا زیر سطح پوست این کار را انجام می دهند. این نوع از تزریق طولانی ترین زمان جذب را دارد.

از تزریق داخل جلدی برای تزریق موارد زیر استفاده می شود.

• آزمایش آلرژی
• غربالگری سل
• تزریق انواع واکسن آنفولانزا (Fluzone ID)

برای انجام این تزریقات معمولاً نقاطی از بدن که موهای کوتاه تری دارند، برای تزریق انتخاب می شود. به طور معمول این نقاط شامل سطح داخلی ساعد و قسمت فوقانی کمر و زیر کتف می باشد. محل تزریق داخل جلدی به هیچ عنوان نباید دارای زخم، بثورات پوستی و خال باشد.

تزریق داخل پوستی شامل تزریق مایعات به لایه دِرم و زیر لایه اپی درم پوست می باشد. این نوع تزریق به صورت برجسته در درمان شرایطی مانند توبکلوزیس، واکسیناسیون و آزمایش های آلرژی مورد استفاده قرار می‌ گیرد. محل‌ های آن در بدن شامل قسمت فوقانی پشت و سطح داخلی ساعد با زاویه تزریق حدود 5 درجه می باشد.

• سرم درمانی

ســرم ها در نظر اول چندان متفاوت به نظر نمی رسند؛ برای مثال شاید سرم قندی – نمکی با سرم یک سوم – دوسوم تفاوتی نداشته باشد، اما در عمل تفاوت های کوچک و گاهی بزرگی، سرم ها را از هم متمایز می کند که توجه به آنها برای پزشکان و داروســازان ضروری است. به خصوص در شرایط فعلی که کمبودهای دارویی باعث شــده است که برای مدتی یک یا چند نوع از ســرم ها در داروخانه موجود نباشند و داروساز و پزشک ناچار به انتخاب نوع دیگری از سرم بشوند.

انواع سرم ها از لحاظ غلظت اسمزی سرم ها به ۳ دسته کلی تقسیم می شوند:

1- محلول های ایزوتونیــک:این محلول ها غلظت مشابه غلظت مایعات بدن دارند که غلظت اسمزی ایده آل برای محلول هــای تزریقی تامین کننده آب و الکترولیت بدن اســت. مانند رینگر، دکستروز ۵ درصد و نرمال سالین.

2- محلول های هایپر تونیک: این محلول ها غلظت اسمزی بیشتر از غلظت اسمزی خون داشته و باعث انتقال آب از داخل ســلول ها به خارج شــده، حجم مایعات خارج سلولی را افزایش داده و باعث کاهش ADH و خروج ادرار از دســتگاه ادراری می شوند.

ایــن محلول ها در مواردی ماننــد ادم مغزی تجویز می‌شوند.( ادم مغزی به معنی تجمع آب در فضای داخل سلولی یا خارج سلولی در مغز است). مانند مانیتول ۵ درصد و ۱۰ درصد .

3- محلول هــای هیپوتونیک:این محلول ها غلظت اســمزی کمتر از خون دارند که باعث حرکت آب از خارج به داخل سلول ها می شود. مانند نرمال سالین (نیم نرمال ) آب مقطر، دکستروز واتر ۲.۵ درصد.

• کار با نرم افزار آزمون

ويژگي نرم افزار آزمون در پذيرش ، هوشمند بودن آن در قسمتهاي گوناگون ميباشد. بطور مثال بيماران را از روي كد اشتراك و شماره دفترچه با يك بار مراجعه شناسايي كرده و در مراجعات بعدي به صورت اتوماتيك مشخصات اختصاصي بيمار را درج مي نمايد. از خصوصيات ديگر هوشمند بودن نرم افزار ميتوان به شناسايي جنسيت بر اساس اسامي مراجعين اشاره نمود و نيز اعلام سوابق باليني و پاتولوژي و مبالغ بدهكاري و جوابهاي غير نرمال مراجعات قبل كه در نوع خود قابل توجه و تعمق مي باشند.

اين نرم افزار امكان جوابدهي به مراجعين را به صورتهاي گوناگون اعم از شماره پذيرش ،ليست كار ،آزمايش ،بخش وآزمايشگاه ارسال كننده دارا ميباشد كه همه آنها داراي خصوصيات مشتركي از قبيل : مشاهده جواب آزمايشات آخرين مراجعه ،سهولت و سرعت در جوابدهي ،استفاده از Comment به صورت نامحدود و بدون محدوديت مكاني در بين آزمايشات يا آخر بخشها ، امكان تسويه حساب بيمار از جوابدهي ، چاپ نكردن جواب بيماران بدهكاري كه داراي مبلغ بدهي بيش از سقف تعيين شده هستند ، امكان چاپ يك بخش ، چاپ بخشهاي آماده و كامل شده، مشاهده سوابق مراجعات و نيز توجه دادن پزشك معالج به جواب يك يا چند تست خاص مي باشند.